بارها در خبرها اعلام شده است در استان لرستان، بیش از 80 درصد علت شیوع بیماری کرونا، برگزاری مراسمات عروسی یا سوگواری است. ساختار اجتماعی و تاریخی، فرهنگی استان لرستان از نوع طایفهای و قبیلهای است و در این استان، طوایف زیادی در کنار هم و در همزیستی با همدیگر در حال زندگی و زیست اجتماعی هستند.
اختصاصی نشریه میرملاس نو- از اوایل اسفندماه ۹۸ که اعلام شد ویروس خطرناک واگیردار کرونا (کووید ۱۹) وارد ایران شد تاکنون که در تیرماه ۹۹ هستیم صدها نفر در کشور به علت ابتلا به این بیماری جانشان را از دست دادهاند. در کل کشور تاکنون بیش از ۱۳ هزار و ۶۰۰ نفر به علت ابتلا به بیماری خطرناک کرونا جان باختهاند.
آنچه در استان لرستان میبینیم این است که متأسفانه تعداد بستریهای موجود در بیمارستانهای استان به علت کرونا افزایش یافته است.
ما متأسفانه از یک استراتژی یا راهبرد دوری یا چرخهای دایرهوار تبعیت میکنیم؛ به این معنی که وضعیت استان اگر سفید بشود محدودیتها را تا حدودی رها میکنیم و به وضعیت زرد وارد میشویم و بعد هم قرمز میشویم! بعد که وضعیت استان لرستان از نظر شیوع بیماری کرونا، قرمز شد دوباره شروع میکنیم به وضع محدودیتهای سختتر و شدیدتر تا مدتی که اوضاع دوباره سفید بشود و بعد دوباره سهلگیری و دوباره زرد شدن، قرمز شدن و…
این یک دور تکرار و چرخه تکرار است که برایمان در حال رخ دادن است.
آنچه میتواند ما را از وضعیت این چرخه تکرار خارج نماید این است که سیاستهای محدودکنندگی و سختگیرانه میبایست نه فقط برای ۱۰ روز، ۲۰ روز، یک ماه، دو ماه و … وضع شوند بلکه باید اینگونه سیاستهای محدودکنندگی تا زمانی اجرا بشوند که واکسن پیشگیری از ابتلا به کرونا، کشف شده و به مرحله تولید انبوه در سطح همه کشور برسد.
آنچه در بعد اجتماعی و فرهنگی نیز مهم است آنکه سبک زندگی اجتماعی ما بایستی تغییر کند. ما مردمانی هستیم که مراسمات باشکوه عروسی و سوگواری برگزار کردهایم؛ آن هم در طول قرنها و سالها از دیرباز تاکنون.
حالا به یکباره قرار است رفتارهای جمعگرایانه و مناسکگرایانه خویش را تغییر بدهیم یا اصلاح کنیم؛ برایمان سخت است اما آنچه تفاوت بین یک انسان مدرن و یک انسان سنتگرا را نشان میدهد همین توانایی و توانمندی ذهنی برای انعطافپذیری و تغییر سبک زندگی است.
بهترین راهکار همین است: راهکار فرهنگی و اجتماعی.
اما نمیشود نهادهای مسئول در اجرا کمکاری کنند. آنچه در آمارها مدام اعلام میشود این است که بیش از ۸۰ درصد علت شیوع بیماری کرونا، ازدحام جمعیت در مراسمات عروسی و عزاست. پس، بایستی سیاست تعطیل کردن تالارهای پذیرایی که در حال اجراست با جدیت بیشتری دنبال شود. اینگونه سختگیریها از نوع مشروع و برای سلامت از منافع همگانی است؛ الان منافع همگانی در تلاش برای صیانت از سلامت و بهداشت عمومی عامه مردم است.
همچون قوانین سختگیرانه راهنمایی و رانندگی که برای حفاظت از جان راننده و سرنشین خودرو وضع شدهاند و البته شاید برای ما سخت باشد که مدام کمربند ایمنی حین رانندگی استفاده کنیم اما مهم این است که از نظر ذهنی و روانی، بپذیریم وضع و اجرای چنین سختگیریهایی در راستای صیانت از منافع عمومی است.
ما همانگونه که پذیرفتیم که پس از قرنها، دست به همدیگر ندهیم و پذیرفتیم که بعد از قرنها، آداب روبوسی را باید کنار بگذاریم بایستی بپذیریم که اینک در یک بزنگاه حساس ذهنی، فکری، روحی و روانی قرار داریم: چقدر حاضر هستیم دست از مراسمات دارای تشریفات متعدد از نوع عروسی و سوگواری برداریم؟
همواره گفتهام برای توسعهیافتگی هر جامعهای ابتدا باید انسان توسعهیافته تربیت کرد. انسان توسعهیافته انسانی است که عقلانی فکر کند و حاضر بشود از خودخواهیهایش بکاهد و منافع عمومی، منافع ملی و منافع همگانی را بر آرزوها، تمایلات و منافع شخصی خویش برتری دهد. انسان توسعهیافته، انسانی است که حاضر است و از نظر ذهنی و فکری میپذیرد که در شرایط مختلف محیطی در تناسب با منافع عمومی و منافع اجتماعی و احترام گذاشتن عملی به حقوق دیگران، رفتارهای خودش را تعدیل دهد و تمایلاتش را اصلاح کند یا به کناری وانهد.
توسعهیافتگی فقط به داشتن خودرو، داشتن مسکن، مادیات فراوان، برگزاری عروسی های باشکوه یا سوگواریهای دارای جمعیت فراوان آن هم در شرایط فعلی شیوع کرونا نیست. توسعهیافتگی یعنی اینکه یک انسان و شخصیت یک انسان چقدر توسعهیافته است؟
ما دنبال انسان توسعهیافته هستیم. گاهی در یک محله حاشیهنشین و فقیر شهر میبینم برخی انسانهایی که انسان توسعهیافته هستند ولی از نظر مادی و مالی، تمکن مالی کافی و لازم را ندارند. مهم این است که انسان از نوع انسان توسعهیافته باشد.
انسان توسعهیافته از آنجایی که ذهن اجتماعگرا و جامعهمحور دارد و دارای رشد و تکامل فکری است در شرایط فعلی، حاضر است مراسم عروسی و سوگواری برگزار نکند. انسان توسعهیافته انسانی است که انعطافپذیر است و منافع و سلامت دیگران را بر منافع خود ترجیح میدهد.
پس، در شرایط فعلی شیوع کرونا، ضرورت دارد در استان لرستان سیاستهای محدودکنندگی همچنان تداوم داشته باشد.
این نکته را هم باید گفت که وقتی مشاغلی به علت کرونا تعطیل میشوند دولت و مجلس میبایست راهکاری برای جبران خسارات مالی آنها بیندیشند. زیرا بدیهی است تعطیل کردن درازمدت مشاغل و کسب و کارها نیز از سوی دیگر، بیکاری و فقر را توسعه خواهد داد. از این روست که ضرورت دارد راهحلهای جبران خسارات اقتصادی به کسب و کارها نیز تهیه و اجرایی شود.
(شهرام شرفی/ عضو هیئت تحریریه میرملاس نو)